Uwagi wstępne
Projekt strategii jest owocem prac Zespołu ds. Zmian Klimatu. Powstał zgodnie z literaturą przedmiotu określającą procedury wdrażania zasad zrównoważonego rozwoju uniwersytetów i ich transformacji proklimatycznej1. Uwzględnia aktualne wymogi globalnych uczelnianych rankingów, a w szczególności QS World University Ranking, Times Higher Education Impact Rankings oraz UI GreenMetric World University Rankings. Z uwagi na udział w rankingach, godne jest podkreślenia, że aktualnie wymagane jest sporządzanie corocznych raportów dokumentujących postępy we wdrażaniu założeń strategii. Zarówno dopracowanie strategii jak i pilotowanie oraz monitorowanie jej wdrażania wymagać będzie personelu.
W Strategii UWr na lata 2021-2030 o społecznej i ekologicznej społecznej Uniwersytetu wspomniane jest w zadaniu 3.2.5. Nie ma informacji o tym, by dla tego zadania powstały zrównoważone karty wyników czy choćby zarys kryteriów i wskaźników.
W kolejnej edycji Strategii UWr, na następną dekadę, zdecydowanie rekomendujemy wprowadzenie Działań na rzecz klimatu i zrównoważonego rozwoju jako odrębnego celu operacyjnego. I ten punkt w strategii powinien odsyłać do uniwersyteckiej Strategii na rzecz klimatu i zrównoważonego rozwoju, zawierającej zadania i wskaźniki oceny efektu. Możliwa jest również opcja asekuracyjny polegająca na nie przyjmowaniu od razu tak obligatoryjnego dokumentu, jaki jest strategia, lecz bardziej miękką wersję w postaci Agendy zmian… Drogi ku… Ostateczna decyzja powinna zapaść jednak po opracowaniu i ocenie strategii wraz z jej zadaniami i wskaźnikami.
Metodologia pracy nad strategią
Niniejszy szkic jest dokumentem w procesie tworzenia. Korzystamy w nim z opracowań cząstkowych, jakie powstawały w Zespole. Zebrane materiały oraz założenia dotyczące zrównoważonego rozwoju zostały przełożone na zadania i wskaźniki w rezultacie konsultacji z Działem ds. Komunikacji, a w szczególności zajmującą się rankingami panią Eweliną Kośmider. Uwzględniono i starano się dopasować do siebie specyfikę Uniwersytetu z narzędziami ewaluacji przyjętymi w globalnych rankingach akademickich. Cały czas, niemal tydzień po tygodniu, dzielił się z nami wiedzą o realizowanych i planowanych działaniach infrastrukturalnych oraz udzielał wsparcia dyr. Damian Mroczyński.
W strategii przyjmujemy podział na cztery bloki:
• Zrównoważone badania i edukacja
• Zrównoważona eksploatacja infrastruktury i inwestycje
• Ucyfrowienie, prewencja odpadowa i zamówienia publiczne
• Zielono-niebieska restytucja i adaptacja do zmian klimatu
W przypadku trzech ostatnich bloków dalsze etapy wymagają szczegółowych uzgodnień z poszczególnymi jednostkami odpowiedzialnymi za poszczególne działania, na przykład dotyczących zamówień publicznych. W przypadku pierwszego bloku przyjęto, że zadania powinny być dostosowane do specyfiki poszczególnych wydziałów, co dobrze odpowiada strukturze Zespołu ds. Zmian Klimatu (ZZK), ponieważ posiada on powołanych, jeszcze przez poprzedniego rektora, koordynatorów na każdym wydziale. Jednak w sytuacji, gdy poszczególne wydziały i jednostki mają określić swoje możliwości i przyjąć zobowiązania umocowanie ZZK jest za słabe.
Dla dalszych prac konieczna jest strategiczna decyzja władz uczelni o zamiarze przyjęciu strategii wyrażona powołaniem przez rektora zespołu, który prace nad strategią będzie kontynuował. Nie oznacza to, że zespół opracowujący Strategię miałby się składać z przedstawicieli zainteresowanych jednostek administracji i wydziałów, bo powstałoby to ciało zbyt liczne i rozproszone. W moim przekonaniu optymalny jest 5-9 osobowy mieszany zespół który prowadzi konsultacje i uzgodnienia z poszczególnymi jednostkami, a pod koniec prac organizuje prezentację i prowadzi konsultacje otwarte. Tak jak to zostało wypraktykowane w ramach współpracy z Działem ds. Komunikacji. Jeśli chodzi obszar naukowo dydaktyczny, to 5 osób o zróżnicowanych kompetencjach, zainteresowaniach i doświadczeniach (zrównoważony rozwój, klimat, prawo, edukacja, współpraca z partnerami zewnętrznymi…) zgłosiło swoją gotowość do prac w zespole nawet w okresie wakacyjnym. Ze strony administracji byłoby wspaniale, gdyby mógł wziąć udział w pracach m. in dyr. Damian Mroczyński, z którym współpraca już trwa.
Zespół opracowujący strategię
dr hab. Justyna Deszcz-Tryhubczak, prof. Uwr / filologia angielska
dr Monika Humeniuk / pedagogika
dr hab. Sebastian Buczyński / klimatologia
dr hab. Renata Kusiak-Winter / prawo
dr hab. Katarzyna Majbroda, prof. UWr / etnologia
dr hab. Jacek Schindler (przewodniczący) / kulturoznawstwo
dr hab. Krzysztof Świerkosz, prof. UWr / nauki biologiczne